İçten yanmalı motorlarda güç şanzıman vasıtası ile tekerleklere aktarılır. Motor ve şanzıman arasında aktarımın sorunsuz gerçekleşmesini sağlayan baskı balata adında bir parça bulunur. Bu parça tıpkı fren balatası gibi aşınabilir bir parçadır ve zamanı geldiğinde değiştirilmesi gerekir.
Yazı Başlıkları(İncele)
Baskı Balata Fiyatları
Araca ve motor tipine göre değişmekle birlikte baskı balata setleri ortalama 1000 TL gibi bir fiyata sahiptir. Baskı diski, debriyaj balatası ve bilyası ile birlikte set olarak satılan ürün, bilyasız alındığında ücreti 700 liralara kadar düşmektedir.
Ortalama debriyaj seti değişim işçiliği ise 300-400 TL aralığında. Kapsamlı bir işlem olan debriyaj değişimi ortalama 3-4 saat sürmekte.
Baskı balata değişimi fiyatı aracın modeline ve volan değişimi vs. gerektiği zaman tutar yükselebilmektedir.
Baskı Balata Bittiği Nasıl Anlaşılır?
Aracın motor gücünü doğrudan etkileyen bu parçanın arızası kolayca anlaşılabilir. Baskı balata arızasını anlamanız için birkaç yolu aşağıda anlatalım;
- Aracınız eskisi kadar iyi hızlanmıyorsa
- Yakıt tüketimi tüm koşullar aynı olmasına rağmen ciddi oranda artmışsa
- Yokuşlarda vs. ani gaz verdiğiniz koşullarda devir saati bir anda yükseliyor ancak hızlanma gerçekleşmiyorsa
- Vites geçişlerinde ciddi zorlanmalar başladıysa ve geçişlerde sarsıntı varsa
- Debriyaj pedalında sertleşme varsa debriyaj balatanız ömrünü tamamlamış demektir.
Baskı balata vites geçişlerini etkiler mi sorusunu da yukarıda yanıtladık. Balata yüzeyinin sıfırlanması sonucu volan ve baskı plakası birbirinden ayrılmaz, sonucunda vites geçişleri zorlaşır ve vites senkronmeçleri ciddi hasar görür.
Otomatik Şanzıman Baskı Balata Bittiği Nasıl Anlaşılır?
Tam otomatik vitesli araçlarda tork konvertörü olduğundan baskı balata sistemi bulunmaz. Ancak yarı otomatik şanzımanlı araçlar tıpkı manuel gibi belirli periyotlarda baskı balata değişimine ihtiyaç duyar. Yine incelen debriyaj balatası sürücüye birçok sinyal verecektir. Bunlar;
- Özellikle dur-kalk trafiğininde ayağınızı frenden çektiğinizde aracınızda çok titreşim olacaktır.
- Ani hızlanmanız gerektiğinde aracınız sürekli boşa devir çevirmeye başlayacaktır. Ayrıca şanzıman vites seçiminde kararsız kalacak geç vites değişimi yapacaktır.
- Yakıt tüketiminiz belirgin şekilde yükselecektir.
- DSG gibi gelişmiş şanzıman sistemlerinde baskı balata tehlikeli seviyeye geldiğinde araç bilgisayarı uyarı vermektedir.
Otomatik vites baskı balata değişimi fiyatları manuele göre biraz fazla olmaktadır. Genellikle volan dişlisi ile beraber değişim gerektiğinden 3000 ila 10000 TL aralığında bir değişim maliyeti olduğunu söyleyebiliriz.
Baskı Balata Biterse Ne Olur?
Aracınız yukarıdaki uyarıları vermeye başlamış ve hala sürüşe devam ediyorsanız yokuşlu veya dur kalk olan bir rotada muhtemelen debriyaj balatanız sıyıracak ve aracınız gaz yememeye başlayacaktır. Bu durumda ise araç motor gücünü şanzımana aktaramadığından çekici ile en yakın servise giderek debriyaj setini değiştirmek zorunda kalacaksınız. Ayrıca baskı balatanın sıyırması durumunda volan yüzeyi de yanacak, torna veya değişim gerekecektir.
Özetle, baskı balata bittiğinde yolda kalırsınız.
Baskı Balata Ömrü
Tıpkı fren balatası gibi debriyaj sisteminin de ömrü tamamıyla sürücüye ve kulanım rotasına bağlıdır. Sürücünün kalkışlarda çok fazla gaz vermesi, ayağın debriyajda tutulması, yokuşlarda yarım debriyaj ile beklenmesi, vites değişimlerinde debriyajın hemen bırakılması debriyaj diskinin aşınmasına ve yukarıdaki belirtilerin oluşmasına sebep olur.
Sürekli uzun yolda kullanılan ve yarım debriyaj, agresif sürüşün çok yapılmadığı bir otomobilde 150-200 bin km gidebilen parça, çok yokuşlu bir şehirde sürekli dur kalk trafiğinde kullanılan bir arabada 30 bin km’de dahi bitebilir.
Baskı Balata ile Volan Değişmeli Mi?
Krank mili tarafından üretilen gücü debriyaj balatasına ileten volan dişlisi pahalı bir parça. Eski ve ekonomik birçok otomobilde sabit volan kullanılmakta ve debriyaj seti değişimlerinde torna işlemi ile değişimine gerek kalmamakta. Ancak araçların motor hacminin düşmesi ve konfor kaygısının artması sebebiyle yeni birçok araçta oynar volan kullanılmakta. Hassas yapısı nedeniyle kısa ömürlü olan oynar volanların 100-120 bin km bandında değiştirilmesi tavsiye ediliyor. Aksi halde bulundurduğu yaylar bozuluyor ve araçta ses ve konfor bozukluklarına sebep oluyor.
Oynar Volan Nedir?
Sabit volanlı otomobillerde vites geçişleri esnasındaki titreşimi almak debriyaj baskısındaki yayların görevidir. Ancak bu sistem konfor yönünden zayıftır. Üreticiler de bu durumu iyileştirmek, konforu artırmak için oynar göbekli volanları piyasaya sürmüştür. Bu sistemde titreşimi engelleyecek yaylar volan üzerine yerleştirilmiştir ve konfor çok daha yüksektir. Sistemin dezavantajı ise neredeyse her baskı balata değişimi sırasında volan değişimi gerekmesi ve oynar volanların ciddi pahalı parçalar olmasıdır.
Baskı Balata Değişiminin Faydaları
Baskı balatayı ömrü tamamen dolmadan değiştirmeniz gereksiz yakıt sarfiyatı yapmanızı engelleyecek, debriyaj sıyırmayacağı için volan yüzeyini taşlatmak zorunda kalmayacaksınız. Ayrıca incelen balata yüzünden vites geçişleriniz zorlaşmayacak ve şanzımana zarar verme riskini minimuma indireceksiniz.
En önemlisi ise yolda kalacağım endişesi ile aracınızı sürmek zorunda kalmayacaksınız.
Baskı Balata Alışma Süresi
Tıpkı fren balataları gibi debriyaj sistemi de yenilendiğinde parçaların birbirine uyum sağlaması için bir süre sakin kullanım önerilir.
Debriyaj balatası değişimi sonrası ilk 300-400 km ani kalkışlar, patinaj, çok yüksek devirde sürüşten kaçınırsanız parçanın kullanım ömrünü maksimize edebilirsiniz. Baskı balata değişimi sonrası performans genellikle alışma süreci tamamlandıktan sonra tam olarak anlaşılabilmektedir.
Baskı Balata Değişiminde Debriyaj Bilyası Değişmeli Mi?
Birçok araç modelinde genellikle debriyaj seti ile beraber satılmayan ve fiyat olarak setten neredeyse pahalı olan debriyaj bilyası, ayağınızla debriyaja bastığınızda baskı balatayı volandan ayırmayı sağlar.
Ayağın sürüş sırasıda debriyaj üzerinde tutulması, ışıkta vs. duraklamalarda ayağın debriyaja basılı bekletilmesi gibi kullanımlar parçanın ömrünü ciddi oranda azaltır. Arızalandığında sürüş konforunu bozan parça şu sorunlara sebep olabilir;
- Parça arızalandığında ayak debriyaja basılı değilken bilyadan ses gelebilir ve pedala basıldığında bu ses kesilir.
- Hidrolik sistemlerde bilya ömrünü doldurduğunda içerisinde yeterli basıncı sağlayamaz ve pedal ciddi oranda sertleşir.
- Vites geçişlerinde vs. debriyaj bilyası tam olarak kavramayı ayıramadığından şanzıman zarar görebilir.
Oynar Volan Arızası Nasıl Anlaşılır?
Oynar volanlar zamanında değiştirilmediğinde üzerindeki yaylar işlevini kaybeder ve debriyaj bırakıldığında ses yapmaya başlar. Özellikle rolanti devrinde aracın sol tekerlek kısmına yaklaştığınızda bu sesi duyabilirsiniz. Sorunun çözümü için aracın volanının değiştirilmesi gerekir. Aşağıdaki videodan volan arızası sesini duyabilirsiniz.
Baskı Balata Değişimi Ne Kadar Sürer?
Otomobillerin periyodik bakımları arasında en uzun süren işlemlerden biri de triger‘den sonra baskı balata değişimidir. Tekerlekler, akslar, şanzıman sökülerek ulaşılabilen baskı balatanın değişimi ortalama 3-4 saat zaman alabilmektedir.
Bazı araçların motorlarında çalışma alanı çok dar olduğundan ek parçaların sökülmesi gerekebilmekte ve bu süre uzayabilmektedir. Her baskı balata değişiminde veya aracınızın kullanım kılavuzu verilerindeki periyotlarda şanzıman yağı değişimini önemle tavsiye ederiz.
Baskı Balata Vites Geçişlerini Etkiler Mi?
Parçanın ömrünün azalması ile genellikle debriyaj bilyası da işlevini kaybeder ve siz pedala bastığınızda şanzıman ile volanı tam ayıramamaya başlar. Bu sebeple de vites geçişleri zorlaşır ve sürtme sesleri gelebilir. Debriyaj balatasının ömrünü doldurmaya başladığında en çok etkilenecek vites geçişi geri vites olacaktır.
Bu durumda geri vitese kolay geçebilmek için önce 1’e takıp sonra r’ye takarsanız vites daha kolay geçecektir.
Motor Gücünü Etkiler Mi?
Şanzıman ile volan arasında bulunan baskı balatanın kondisyonu aracın gücünü tümüyle etkiler. Eğer baskı balatanız zayıfsa tekerleklere aktarılan güç kesintiye uğrar ve motoru verimli kullanamazsınız.
Özellikle balatası zayıflamış araçlarda yüksek viteslerde gaz pedalına fazla basıldığında balata volana tutunamayacak ve motor devri araç hızından bağımsız şekilde yükselecektir.

Fiat linea aracım var 10 bin km de baskı balata bitiyor uzun süre kullanım için hangi marka önerirsiniz?