Araçlar tüm mekanik bölümleri ile bir arada uyumlu şekilde çalışmaktadır. Güvenli şekilde sürüş deneyimi yaşayabilmek için hiç bir parçanın arızalı olmaması gerekmektedir. Araç içerisindeki mekanik bölümler içerisinde yer alan debriyajın sertleşmesinin yaşandığı durumlarda sürücüler trafikte oldukça sıkıntılı zamanlar yaşayabilmektedir. Bu arıza aracın mekanik aksamındaki pek çok farklı nedene bağlı olarak oluşabilmektedir.
Yazı Başlıkları(İncele)
Baskı Balata Nedir?
Debriyaj araç içerisinde tekerlekler ile motor arasındaki bağlantıyı sağlamaktadır. Bu parça araç içinde motor ile vites kutusu arasında yer almaktadır. Motor sayesinde sağlanan dönüş kuvveti tekerleklere debriyaj pedalı sayesinde aktarılmaktadır. Aslında aracın hareketi büyük oranda debriyaj sayesinde sağlanmaktadır. Aracın çalıştırıldıktan sonra hareket etmesini ve hareket halindeyken de durmasını debriyaj sağlamaktadır. Bu nedenle debriyajda oluşan herhangi bir arıza aracın sürüşünü doğrudan etkilemektedir.
Baskı balata, bir ucu volan, diğer ucu ise şanzıman arasında olan parçadır. Sürüş sırasında volandan gelen gücün şanzımana aktarılmasını sağlar. Şanzıman tarafında baskı adı verilen bir plaka ve orta kısımda balata bulunur.
Debriyaj Sertleşmesi
Araç içerisinde debriyaj pedalı kullanılırken bazı zamanlarda sertleşme yaşandığı görülmektedir. Buna bağlı olarak da debriyaj pedalına ne kadar basılırsa basılsın gerekli olan hareket tekerleklere tam olarak iletilememektedir. Pek çok araçta debriyaj sertleşmesi görülebilmektedir. Bu sıkıntının yaşandığı durumda tekerleklere hareket iletimi azalacağından araç üzerinde kontrol sağlamakta oldukça zor olmaktadır. Çünkü motor üzerinden tekerleklere hareket iletimi sağlayan debriyaj görevini yerine getirememektedir.
Debriyaj Sertleşmesi Neden Olur?
Debriyaj sertleşmesi araç içerisindeki farklı pek çok nedene bağlı olarak oluşmaktadır. Tahrik mili bu nedenlerin arasında yer almaktadır. Araç içerisinde tahrik mili aşındığı zaman debriyajın tekerleklere iletim sağlaması tehlikeye girmektedir. Buda debriyajın sertleşmesine neden olmaktadır. Diğer bir etkende debriyaj baskı rulmanının zaman içerisinde yıpranıp hasar görerek yumuşaklığını kaybetmesidir. Debriyaj pedalının çalışmasını sağlayan debriyaj bağlantı kablosunun çok fazla gerilerek kırılması da sertliğe neden olan etkenler arasında yer almaktadır.
Debriyaj Kullanımı Nasıl Olmalı?
Manuel araçlarda debriyaja ne kadar az basılırsa parçanın ömrü o kadar uzun olacaktır. Kalkışlarda ayağı debriyajda çok tutmamak, ışıklarda beklerken vites boşta beklemek ve en önemlisi yokuşlarda el freni yardımıyla aracın ağırlığını frenlere yüklemek debriyajın ömrünü uzatacaktır.
Arabanın Debriyajı Neden Sertleşir?
Diğer bir neden olan debriyaj baskı balatası da debriyajın düzenli şekilde çalışmasını sağlamaktadır. Bu balatanın aşınması ve kullanılmaz hale gelmesi durumunda da debriyaj sertleşmesi meydana gelmektedir. Ayrıca debriyaj pedalına sıkışabilecek küçük malzemelerde debriyajın sertleştiği hissini vererek basılmasına engel olabilmektedir. Tüm bu nedenlere bağlı olarak gelişen debriyaj sertleşmesinin tamiri için aracın hangi bölümünde debriyaj sertleşmesine neden olan arıza var ise o bölümün değiştirilmesi yeterli olmaktadır.
Debriyaj Sertliği Nasıl Giderilir?
Özellikle eski tip otomobillerde kullanılan telli debriyaj sistemlerinin zamanla ayarı bozulmakta ve pedalın sertleşmesine sebep olabilmektedir. Eğer aracınızın debriyaj sistemi telli ise(birçok uzakdoğu araçları, eski araçlar) bir mekanik ustasına kolayca ayarlatabilirsiniz.
Ancak neredeyse tüm yeni araçlarda kullanılan hidrolik debriyajların ayar şansı bulunmamakta. Genellikle debriyaj bilyası bozularak pedalın sertleşmesine sebep olmaktadır. Tek çözüm şanzımanın sökülerek bilyanın değişimidir.
Debriyaj Yumuşaması
Debriyaj sertliği ile alakalı olan yazımızda ciddi bir arıza belirtisi olan debriyaj yumuşamasından da bahsedelim. Yukarıda anlatıldığı üzere; baskı yayları ve debriyaj bilyasının özelliğini kaybetmesi sonucu sertleşen pedal, sistemdeki hidroliğin azalması veya hava yapması sebebiyle yumuşayabilir.
Pedalın bir anda yumuşadığını fark ederseniz mutlaka en kısa sürede servise başvurmalısınız. Aksi halde pedal bir anda boşa çıkarak sizi yolda bırakabilir.
Baskı Balata Kontrolü Nasıl Yapılır?
Aracınızda debriyaj sağlığının kontrolünü yapmak için düz bir zeminde el frenini çekerek 1.viteste kalkış yapmayı deneyin. Aracın arkası havaya kalkıyor ve araç gitmeye çalışıyorsa parça sağlamdır. Aşağıdaki videoda daha detaylı şekilde görebilirsiniz.
https://www.youtube.com/watch?v=4E_A6gOCCVQ
Baskı Balata Arızası
Baskı balata debriyaj sistemi içerisinde yer almaktadır. Araç içerisinde motor ile şanzıman arasında bulunan bir parça olarak tanımlanabilmektedir. Bu parçada meydana gelen arızalarda aracın hareket sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratmaktadır. Baskı balatada meydana gelen arızalar aracın hareketlerine dikkat edilerek anlaşılmaktadır. Araç çalışırken titreyerek hareket etmektedir. Debriyaj pedalı giderek sertleşmekte ve dur kalk sırasında araçtan kötü koku gelmeye başlamaktadır. Yüklü olan araç daha zor hareket etmeye başlamaktadır. Ayrıca baskı balata arızalarından dolayı araç içerisinde vites geçirmek oldukça zorlaşmakta ve yakıt giderleri de giderek artış göstermektedir.
