Genellikle ikinci el araç bakarken ekspertiz raporlarında “kaput sökülüp takılmış, kapıda sök-tak var” gibi tabirler görürsünüz. İnternette bu konu ile ilgili pek kaynak olmadığı için böyle bir içerikle sizi bilgilendirmek istedik.
Yazı Başlıkları(İncele)
Arabada Sök Tak Ne Demek?
Otomobillerde kaporta parçaları( kapılar, kaput, bagaj kapağı vs.) vidalar ile araca tutturulur. Ekspertiz sırasında yetkililerin bu vidalarda aşınma, tornavida izi görmesi durumunda parçanın boya kalınlığı kontrol edilir. Eğer boya kalınlığı orijinal değerlerde ise o parçaya “sökülüp takılmış” şeklinde not düşülür.
Sökme takma nedir sorusuna o parçanın bir kez araçtan ayrılmış ve yerine aynen geri veya çıkma(farklı bir araçtan) takılmış şeklinde yanıt verebiliriz.
Sök Tak Değişen Midir?
Sökülüp takılmış parça her zaman değişen olmayabilir. Bazen hasarlı parçanın onarılmak için sökülerek dışarıda boyanması gerekebilir veya motor indirilirken kaputun sökülmesi gerekebilir. Bunu kesin olarak anlamak çok zordur ancak;
- Parçanın üretim tarihi diğer parçalar ile aynı ise
- Boya kalınlığı diğer parçalar ile aynı ise sök-tak olma olasılığı yüksektir.
Çıkma Parça Nasıl Anlaşılır?
Öncelikle çıkma parçanın tanımı ile başlayalım. Çıkma parça; ağır kazalı veya pert araçlardaki sağlam parçaların başka bir araçta kullanılmasıdır. Tamamıyla orijinal olan bu parçalar kazalı araçların onarımınında sıklıkla kullanılmaktadır.
Çıkma parçalar eğer önceki araçta hasar görmemiş ise ve yeni kullanıldığı araç aynı renk ise ekspertizler sadece sökülüp takılmış şeklinde rapor yazacaktır. Bunun sebebi de boya kalınlığının orijinal olması sadece vidalarında deforme olmasıdır.
Çıkma parça anlaşılır mı diye soracak olursanız birçok otomobilin tüm kaporta parçalarında üretim tarihi yer alır. Özellikle sökülüp takılmış parçalardaki bu tarihin aracın üretim tarihinden önce veya sonra olması o parçanın çıkma olduğunu gösterir.
Örneğin aşağıdaki fotoğraftaki kaput bağlantı noktasında 29/15 yazmaktadır. Yani o parça 2015 yılının 29.haftası üretilmiştir. Eğer aracınızın üretim tarihi ve diğer parçalardaki tarihler bundan farklı ise o zaman çıkma olduğunu anlayabiliriz.
Kapı Sacı Değişimi Nasıl Anlaşılır?
Araçların kapısının ufak hasarlar sonucu yırtılması, macun ile kapatılamayacak deliklerin oluşması durumunda kapı sacı değişimi yapılabilir. Bu işlemde kapının dış katmanı kesilerek hatasız parça ile değiştirilir.
Kapı sacı değişimi anlamak için kapı içerisindeki küçük lastikleri sökerek sacın arkasına bakabilirsiniz. Fabrikasyon kapılar içten ve dıştan aracın gövde rengine boyalıdır. Ancak kapı sacı değişimi yapıldığında iç kısım genellikle sadece astarlı şekilde bırakılır.
Kaput Neden Sökülüp Takılır?
En sık işlem gören parçalar arasında kaput yer alıyor. Genellikle önden kaza durumunda kesin hasar gören bu parça için raporda sökülüp takılmış yazılması birçok anlama gelebilir;
- Kaput hasar görmüş, sökülerek dışarıda onarılmış olabilir.(boya kalınlığından anlaşılacaktır.)
- Otomobilin motoru revizyon görmüş, motorun yerinden alınabilmesi için kaput sökülmüş olabilir.(Güncel birçok modelde bu işleme ihtiyaç duyulmaz.)
- Bir kaza sonrası hasarlı kaput sökülerek aynı renk bir çıkma parça takılmış olabilir. (Kaputta sökülme işlemi olmasına rağmen boya kodu ve üretim tarihleri farklı ise bu ihtimalden şüphelenebilirsiniz.)
Değişeni Olan Araba Alınır Mı?
İkinci el piyasasında çok yüksek bütçeniz yoksa hatasız(boyasız, değişensiz) araç bulmak oldukça zor. Sıkça sorulan ve benim de araç alırken çok takıldığım konu olan değişenli arabaları burada biraz anlatalım.
Otomobillerde hasar sonrası onarımı zor olan parçaların değişimi yapılır. Özellikle yetkili servisler daha uzun ömürlü olması sebebiyle çoğunlukla parçanın değişimini yapar.
Eğer almak istediğiniz otomobilin herhangi bir kaporta parçası değiştirilmiş ise kontrol etmeniz gereken montaj, boya kalitesi ve parçanın orijinalliğidir. Yetkili serviste yapılmış bir değişim genellikle otomobilin fabrikasyon kalitesine yakın olmaktadır.
Son yıllarda üretilen araçlarda kaporta sacının ağırlık ve rüzgar direnci sebebi ile iyice inceltilmesi sebebiyle parçalar artık zor onarılmakta, genellikle değişimi yapılmaktadır.
Fabrikasyon Boya Kalınlığı
Otomobili üreten fabrikanın üretim hatası sebepleri ile parçaları tekrar boyama hakkı bulunur. Örneğin araç boya hattından çıktıktan sonra tavanda ton farkı olması vs. aracın o parçasının tekrar boyanmasına neden olur. Böyle durumda ekspertizde parçanın boya kalınlığı farklı çıkacaktır.
Fabrikasyon boya kalınlığını sonradan yapılan işlemlerden ayırt etmenin bir yolu mikron değerleridir. Kaputta 140 mikron çıkan boya kalınlığının tavanda 200’den fazla olması durumunda sonradan boyandığından şüphelenebilirsiniz.
