Lastikler bir aracın yer ile temasını sağlayan kısımlarıdır. Uygun basınçta olmayan lastikler uzun fren mesafesi, konfor düşüşü ve yakıt artışına sebep olabilir. Bu yazımızda lastik hava basıncı nedir? Doğru lastik hava basıncı gibi sorulara yanıt vereceğiz.
Yazı Başlıkları(İncele)
Lastik Basıncı Kaç Olmalı
Her otomobilin üretici tarafından belirlenmiş ideal lastik hava basınç tablosu bulunur. Bu tabloda aracın yüksüz ve yüklü halinde gereken rakamlar verilmiştir. Aracınızı üreticinin önerisi lastik havası ile kullanmanız;
- En iyi fren performansı almanıza
- Yakıt tüketiminin fabrika verisine yakın kalmasına
- Sürüş sırasında konforun iyileşmesine
- Lastik ömrünün uzamasına yardımcı olacaktır.
Aracınızın ideal lastik hava sayısını öğrendikten sonra herhangi bir benzinliğe veya lastikçiye giderek kolayca ayarlayabilirsiniz. Özellikle düşük hava basıncı ile kullanılan lastikler çok kısa sürede aşınmaktadır.
Ayrıca aracınızın lastiklerini en az ayda bir kez kontrol etmeniz gerekir. Sağlam lastik ve jantlar hiç hareket etmemiş olsa dahi ayda 2-3 psi kaybedebilirler. Bu sebeple sürekli olarak kontrol edilmesi hem konfor hem de sürüş güvenliği açısından gereklidir.
Not: Lastik üzerindeki bar/psi değerleri o lastiğin şişebileceği en yüksek değerleri gösterir. Hiçbir otomobil lastiğinde ideal lastik basınç değeri yer almaz. Bu değer her araçta farklıdır.
Lastik basınçlarını lastikler soğukken kontrol etmelisiniz. Sıcak lastiklerde sonuçlar yanıltıcı çıkabilmektedir.
1 Bar Kaç Psi
Genellikle bar şeklinde verilen bu rakamlar aracınızın lastik havalarını düzenlemek için lastik hava basıncı tablosunu kontrol ettiğinizde şaşırtabiliyor. 1 bar=14.5 psi’dir. Aracınızın fabrikasyon önerilerini bu rakam ile çarparak psi değerini öğrenebilirsiniz. Aşağıdaki örnekler ile daha da netleştirelim;
2 bar olarak önerilen lastik basıncı 29 psi olarak dönüştürülebilir.
2.4 bar olarak verilmiş bir lastik basınç değeri 34 psi olacaktır.
205 55 R16 Lastik Basıncı Tablosu
Ülkemizde muhtemelen en çok kullanılan lastik ebadı olan 205 55 16 genelde C segment otomobillerde baz donanım jantlar ile geliyor. Aracınız ile optimum yakıt tüketimi ve güvenli sürüş için;
205 55 r16 hava basıncı araçta 1-2 kişi varken ön lastikleri 36 arka lastikleri 34 şeklinde ayarlanmalıdır.
Araç tamamen doluyken ise otomobilin arka kısma doğru ağırlığı artacağından arka lastiklerin hava basıncını 38’e yükseltmeniz önerilir.
185 65 R15 Lastik Basıncı Tablosu
Yine piyasadaki B segment otomobillerde en çok kullanılan lastik ebadı ile devam edelim. 186 65 R15 lastik basıncı;
Araç maks. 2 kişi seyahat ediliyorken ön kısım ve arka kısım 31 psi basınca eşitlenmelidir. Araç tam yüke ulaştığında lastik basıncı ön kısma 35 arka lastiklere ise 38 olarak ayarlanmalıdır. 185 65 R15 lastik basıncı kaç olmalı sorunuza eğer aracın tablosu yok ise ön 32, arka 31 şeklinde en konforlu sürüşü elde edebilirsiniz. Ancak araç yüklüyken lastik basınçlarını artırmalısınız.
195 50 15 Lastik Basıncı Tablosu
B segment birçok modelde kullanılan 195 50 15 lastik basınç tablosunu da yukarıda paylaştık.
Araç ile 1-2 kişi ve çok fazla bagajınız yokken seyahat ediyorsanız ön kısım 33 arka kısım 31 psi şeklinde kullanılabilir. Ancak araç yüklü olduğunda ön lastikleri 35, arka lastikleri ise 37 psi olarak ayarlamanızı öneririz.
225 45 17 Lastik Basıncı
Genelde D segment ve opsiyonlu C segment araçlarda kullanılan bu ebat lastik için eğer kalabalık olmayan bir sürüş yapıyorsanız ön 38 arka 36, kalabalık sürüşler için ise ön 38 arka 40 şeklinde ayarlama yapabilirsiniz.
Kış Lastiği Hava Basıncı
Sık sorulan sorulardan biri de kış lastiği hava basıncı farklı olmalı mı şeklinde. Karlı, buzlu hava şartlarında lastiğin taban yüzeyini azaltmak basıncı artıracağından lastik havaları artırılabilir.
Kışın lastik hava basıncı kaç olmalı sorusuna standart değerlerin %10 üstü yeterli olabilir diyebiliriz. Yani yazlık lastiklerinizde 32 psi hava kullanıyorsanız kışlık lastiklerinizi 35 yapabilirsiniz.
Kışlık lastik hava basıncı yükseltilmesi karlı ve buzlu zeminlerde çekişi artırırken, kuru zeminlerde sürüş güvenliği yaratabilir. O sebeple hava şartları iyileştiğinde lastik basınçlarınızı normale getirmenizi öneririz.
Aracımda Lastik Hava Basınç Tablosu Nerede?
Tüm otomobiller için üretici tarafından kullanılabilecek lastik ebatlarına uygun hava basıncı tablosu bulunur. Özellikle aracın ağırlığı ve dengesi hesaplanarak belirlenmiş bu rakamlar aracın lastik değişimlerinde ve kontrollerinde mutlaka dikkate alınmalıdır.
Yukarıda görmüş olduğunuz tablo aracınızın sürücü kapısında veya yakıt dolum kapağında bulunur. Eğer bu etiket aracın önceki sahibi tarafından vs. kaldırılmış ise kullanma kılavuzundan da aynı bilgilere kolayca ulaşabilirsiniz.
Lastik Basınç Sensörü Işığı Nasıl Söndürülür?
2014 yılı ve sonrasında üretilen tüm araçlarda zorunlu olan lastik basınç sensörü donanımı, olası bir lastik patlaması veya hava inmesi durumunda sürücüye bilgi vererek kaza riskini azaltır. Tekerleklerden birinin havasının izin verilen değerden düşük olması durumunda sarı ikaz ışığı yanarak sürücüye bilgi verecektir.
Gösterge panelinde bu ikazı gördüğünüzde müsait bir noktada aracınızı durdurmalı ve olası patlak vs. durumunu incelemelisiniz. Eğer lastikleriniz sağlamsa bir benzinlikte hava basınçlarını kontrol edip lastik basınç sensörü sıfırlama tuşuna basarak ışığı söndürebilirsiniz. Bu buton genelde direksiyonun sol kısmında olmaktadır.
Lastik Basıncı Yüksek Olursa Ne Olur?
Özellikle ağır kış koşullarında kar lastiklerinin hava basıncının yüksek olması tavsiye edilir. Fazla şişirilen lastiklerin yer ile teması azalır ve basıncı yükselir. Bu sayede sürtünmenin düşük olduğu yüzeylerde daha iyi tutunma elde edilebilir. Genel olarak lastik basıncı yüksek olduğunda;
- Kar, buz gibi kaygan zeminlerde yol tutuşu ve fren performansı yükselir.
- Lastiğin yüzeye temas eden alanı azaldığından yakıt tüketimi azalır, direksiyon yumuşar.
- Aracın lastiklerinin esneme payı çok azalacağından çukurlar vs. daha fazla hissedilir ve konfor azalır.
- Derin ve sivri yol engebelerinde lastiğin patlama riski artar.
- Uzun süre kullanılmayacak otomobillerin lastiklerinin havasının yükseltilmesi gerekir.
Lastik Basıncı Düşük Olursa Ne Olur?
Lastik havasının düşük olmasının da birçok etkisi vardır. Bunları da sıralayacak olursak;
- Özellikle kaygan zeminlerde ilk hareket çok zor olur.
- Lastiğin yola teması artacağından yakıt tüketimi artar, direksiyon sertleşir.
- Yoldaki engebeleri amortisörden önce lastikler absorbe edeceğinden araç konforu yükselir.
- Lastiklerin yanak kısmında çatlama ve lastik ömrünün erken bitmesine sebep olur. Uzun süre kullanılmayacak araçlarda lastik havası düşük bırakılmamalıdır.
Lastik Basıncı Ne Sıklıkla Kontrol Edilmeli?
Araç lastikleri sıfır ve sorunsuz olsa dahi bir süre sonra basınç kaybeder. Bunun sebebi atmosfer basıncından(14,7 psi) yüksek basınçlı olan lastik içerisindeki havanın dışarı çıkma isteğidir. Yeni lastik ve sağlam jant, sibop ile bu azalma çok az olsa da, aracınızın eski olması, lastiklerin eskimesi aylık %10,15 azalmaya sebep olabilir.
Kendi aracımda uyguladığım ve uzmanların tavsiyelerine göre her 1000 km’de(ortalama her depo dolduruşta) lastik havalarının kontrolü önerilmektedir.
Nitrojen Havanın Avantajları
Son yıllarda lastikçilerin çoğunda nitrojen ile lastik şişirme yaygınlaşmış durumda. Bilindiği üzere lastikler kauçuk hammaddesinden üretilir ve oksijen bu madde için zararlı etkilere sahiptir. Nitrojen bu yönden oksijene göre avantajlıdır. Ayrıca;
- Nitrojen, atmosfer basıncından farklı olduğu için dışarıya sızma yapmaz, bu da jant veya lastiğinizde patlak yoksa uzun süre boyunca hava kontrolu yapmamanız anlamına gelir.
- Lastiğin ısınmasını engellediği için fren performansını ve lastiğin ömrünü önemli ölçüde artırır.
- Uzun süreli park etme durumlarında lastikte basınç kaybı yaşanmaz.
Nitrojen Dolu Lastiğe Hava Basılır Mı?
Benzinliklerde ve bazı lastikçilerde sadece standart hava bulunur. Yoldayken lastiğinizin sibop aralığından vs. hava kaçırması durumunda standart hava cihazlarından lastiğinizi şişirebilirsiniz. Ancak eklenen oksijen mevcut nitrojenin özelliğini yitirmesine sebep olacağından kısa süre içerisinde tekrar nitrojenle doldurmanız gerekecektir.
Faydalı bilgi teşekkürler