Özellikle yeni ehliyet almış veya yeni yeni uzun yola çıkmaya başlayan şoförlerin sorduğu sorudur bu: “Uzun yolda gideren aracı dinlendirmek gerekli mi?” sorusu. Bu yazımızda bu sorunun cevabını vereceğiz.
Yazı Başlıkları(İncele)
Uzun Yolda Arabayı Dinlendirmek Gerekli Mi?
İçten yanmalı motorlar, fosil yakıtları yakarak ısı enerjisini hareket enerjisine dönüştürürler. Ancak bu ısının sadece çok küçük bir kısmı hareket enerjisine çevrilir ve motorun sürekli olarak soğutulması gerekir. Bunun için motor soğutma sıvısı ve motor yağı kullanılır. Bu iki sıvı sürekli motor içerisinde devirdaim yaparak motorun ideal çalışma sıcaklığında kalmasını sağlar.
Uzun yol sırasında genellikle sabit ve yüksek bir hızla gidildiği için motor ön kısımdan sürekli olarak rüzgar alır ve motor içerisindeki devirdaim sayesinde sürekli olarak ideal çalışma sıcaklığı korunur. Ancak; dağlık ve çok rampalı bir uzun sürüşten sonra veya yüksek süratler ile gidilen otoban seyahatleri sonrasında motor performansı düşebilir.
Günümüzde ECU(motor beyni) ve onlarca sensör ile donatılan motorlar, oluşabilecek zararları minimuma indirebilmek için yüksek ısı, yük durumunda motor performansını düşürerek soğuma veya koruma moduna girebilirler. Halk arasında bunu “motor şişmesi” olarak da adlandıranlar mevcuttur.
Motor Şişmesi Nedir?
Teknik olarak “motor şişmesi” adında bir terim bulunmamaktadır. Eğer bir motor uzun süre yüksek yük altında çalışırsa ciddi bir ısı artışı ve egzoz gazı tahliyesi yapmak durumunda kalacaktır. Böyle durumlarda da motorun soğutma sisteminin yetersiz kalabileceği durumlarda ECU motor performansını sınırlar. Bu da motor şişmesi olarak adlandırılabilir.
Diğer yandan turbo beslemeli motorlarda ara soğutucu adı verilen “intercooler” parçası bulunur. İntercooler’ın amacı motor içerisine daima soğuk hava verebilmektir(soğuk havanın yanıcılığı daha yüksektir). Otomobil yüksek devirler ve hızlarda kullanıldığında intercooler motorun ihtiyacı olan çok yüksek miktarda havayı her zaman soğutamayabilir. Böyle durumlarda motor performansı sürücü tarafından hissedilebilir şekilde düşecektir.
Özetle; Uzun Yolda Aracı Dinlendirmek Gerekli Mi?
Modern içten yanmalı motorlar onlarca sensöre ve kontrol ünitesine sahip olduğundan olası bir hasar riski durumunda çalışmasını sınırlamakta veya hemen sürücüye uyarı vermektedir. Uzun yol sürüşlerinde özellikle turbo benzinli bir otomobil kullanıyorsanız;
- Aracınızı yüksek süratli sürüş sonrasında stop etmeden önce minimum 1 dakika rölanti devrinde çalıştırmanız ve çok yüksek devirlerde dönmüş turbo pallerinin soğumasını sağlamanız gerekir. Bu sayede turbo yağsız dönmez ve parçanın ömrünü uzatmış olursunuz.
- En fazla 3 saatlik sürüşlerinizde mutlaka en az 15 dakikalık bir mola vermeniz ve özellikle kısa yürüyüşler yaparak bacak kaslarınızı çalıştırmanız çok önemlidir.
Eğer turbo beslemeli bir otomobiliniz var ise Turbolu aracınızı uzun ömürlü kullanma rehberi içeriğimizi de mutlaka incelemenizi öneririz.
Uzun Yola Çıkmadan Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler
Uzun yolda nelere dikkat edilmesi gerektiğini yazımızda anlattık, peki uzun yoldan önce dikkat edilmesi gerekenler nelerdir derseniz;
- Aracınızın lastik hava basıncı değerlerini mutlaka kontrol edin. Çok düşük veya yüksek hava basıncı olan lastikler yol tutuşunu ve konforu ciddi oranda etkiler.
- Motor yağ seviyesini mutlaka kontrol edin, eksik var ise tamamlayın veya servisinize danışın.
- Motor soğutma suyu(antifiriz) seviyesini kontrol edin.
- Silecek suyunu tamamlayın. Kış aylarında seyahat ediyorsanız antifirizli cam suyu kullanın.
- Aracınızın lastik yanaklarında hasar olup olmadığını kontrol edin ve eğer görebiliyorsanız fren balatalarınızın seviyesine bakın.
- Aracınızda stepne varsa mutlaka hava basıncını kontrol edin. Olası lastik patlama durumunda stepnenizin havasının inmiş olduğunu fark etmek canınızı sıkabilir.
