Fosil yakıtlı araçlar çalışırken, yakıtı belirli oranlarda hava ile karıştırarak bkz.(zengin karışım, fakir karışım) bir bölümünü enerjiye çevirirler. Bunu yaparken açığa çıkan noX, karbon monoksit gibi atmosfere zararlı olacak maddeleri, egzoz bileşenleri sayesinde filtreleyerek dışarı atarlar.
Yazı Başlıkları(İncele)
Emisyon Arızası Nedir?
Atıkların çevreye zararlı olacak maddelerin, belirtilen orandan fazla olması durumunda emisyon arızası meydana gelir. Araç gösterge panelinde bunu belirten ikaz lambası yanar.
Aracın egzoz sisteminde bulunan katalizor ve partikül filtresinin(sadece dizel araçlarda) giriş ve çıkışında sensörler bulunur. Bu sensörler egzoz giriş ve çıkışındaki zararlı madde oranını ölçer. Eğer egzoz sistemi yeterli filtrelemeyi yapamıyorsa, parçalarda tıkanıklık varsa vs. emisyon değerleri yükseleceğinden araç arıza uyarısı verecektir.
Araba Neden Emisyon Arızası Verir?
Arızanın birçok sebebi olabilir. Ancak öncelikle kontrol edilmesi gereken bölümler şunlardır;
- Hava akış metresi (MAF) sensörü arızası
- Oksijen sensörü arızası
- Turbo arızası
- Vakum hortumlarının arızası
- LPG li araçlarda hava karışım ayarsız
Eski tip araçlarda bu bileşenler olmaya bilir. Ancak her araçta egzoz sisteminde, katalitik konvertör bulunur. Tıkanması veya kaçak olması durumunda aynı sorun yaşanır. Emisyonun ayarsız olması, aracın sağlıksız çalıştığının, yakıtın iyi yakamadığının en temel göstergesidir.
Egzoz Emisyonu Nasıl Ölçülür?
Çevreye zarar veren gazları, maddeleri azami ölçülere indirmek için, yasal düzenlemeler getirilmiştir. Her araç sahibi egzoz muayenesi olarak bilinen emisyon testini önceden belirlenen aralıklarla yaptırmak zorundadır.
Araçların belirlenen araç muayene istasyonlarında veya bu işlerle yetkili kılınmış işyerlerinde ölçümü yapılmaktadır. Kanunla belirlenen ölçülerin üzerinde çıkması durumunda, araç sahibine belirli yaptırımlar getirilmiştir. Muayene olacak araçların çift yakıt kullanması durumunda, her yakıt için ayrı ölçüm yapılmaktadır. Araçların emisyonunun istenen değerde olması, hem araç sahiplerine yakıttan tasarruf sağlamakta, hem de çevre kirliliği azami sınırlara inmiş olmakta.
Hangi Sıklıkta Emisyon Ölçümü Yapılmalı?
Motorlu araçlar önceden kanunla belirlenen periyodik takvimde emisyon ölçümünü yaptırmak zorundadır.
- Hususi ve resim otomobiller, ilk tescil tarihinden itibaren 3 yıl, devam eden yıllarda her 2 yılda bir
- Ticari araçlar ve diğer motorlu araçlar her yıl
Egzoz emisyon ölçümünden elektrikli araçlar ve hibrit araçlar muaf tutulmuşlardır.
Emisyon Testi Öncesi Nelere Dikkat Edilmelidir?
Araç sahipleri araçlarını egzoz emisyonu yaptırmadan önce, emisyon arızası olmadığından emin olmalı, aracın egzoz sisteminde delik, çatlak olup olmadığını, aracın çalışmasının sağlıklı olup-olmadığını kontrol etmelidir. Emisyon değerlerinin yüksek çıkması durumunda, araç sahihlerinin arızayı giderdikten sonra, tekrardan aynı istasyonda ücretsiz ölçüm yaptırabilmektedir.
Egzoz emisyon ölçümüne giderken, araç tescil ve trafik belgeleri, egzoz emisyon ruhsatı, T.C kimlik numarası bulunan sürücü belgesi, nüfus cüzdanı veya pasaportu araç sahihleri yanında bulundurması gerekmektedir. İlk defa egzoz emisyon ölçümü yaptıracak araç sahipleri, muayene istasyonlarından öngörülen ücret karşılığında, egzoz emisyon ölçümü tescil belgesini temin edebilirler.
