Cruise Control Nedir? Nasıl Kullanılır?

Uzun yolculuklarda şoförlerin kurtarıcısı cruise control yada diğer adıyla hız sabitleyici nedir?

Cruise control, otomobilin istenen hızda gaza basmaya gerek kalmaksızın gitmesini sağlayan bir sistemdir. Sistemin genellikle direksiyon üzerinde bulunan aktif etme tuşuna basıldığında araç otomatik olarak o hızda seyretmeye başlar. Ayrıca birçok marka bu donanımı el gazı olarak da satmaktadır. Bu işin aslı da kol üzerinde bulunan hız azaltma, hız yükseltme tuşlarına dayanmaktadır.

Genellikle tüm araçlarda 40 km sonrası devreye giren sistem ile kol üzerinden 5’er km hız yükseltilebilmekte veya azaltılabilmektedir. Bu sayede şoförün sürekli gaz pedalına basması gerekmemekte ve sabit devir sağlandığı için yakıtta tasarruf sağlanmaktadır. Ayrıca yavaş yavaş lüks segmentlerde görmeye başladığımız Adaptif Cruise Control sistemi de yol durumuna göre hızı otomatik olarak azaltıp yol durumuna göre hızı yükseltmesidir.

Cruise control sistemi daha az yorgunluğa sebep olmakta ve bu sayede şoförün stresini de azaltmaktadır. Ayrıca düz bir yolda ortalama %25 yakıt tasarrufu sağlamaktadır.

Tempomat Nedir?

Mercedes marka otomobillerde hız sabitleyici sistemine tempomat adı verilmektedir.

Cruise Main Nedir?

Honda sahipleri tarafından sıkça sorulan bir soru olan gösterge panelindeki cruise main işareti, hız sabitleme özelliğinin aktif olduğunu sürücüye bildirir.

Adaptif Hız Sabitleyici Nedir?

Son dönemlerde artık C segmenti otomobillerde dahi sıklıkla görmeye başladığımız bir teknoloji olan adaptif hız sabitleyici, standart sistemlerden farklı olarak aracın önündeki trafiği takip eder ve duruma göre otomobili yavaşlatıp hızlandırabilir. Araç önündeki kızılötesi sensörler ile çalışan sistem genellikle 40 km ve üzeri hızlarda aktifleşir.

Özellikle otoban seyahatlerinde sürücünün olası trafik yavaşlamalarında frenleme yapması, tekrar hızlanması gibi eylemler adaptif hız sabitleyici tarafından yapılmakta ve konforu ciddi oranda artırmaktadır.

Fiat Egea Lounge donanımı ile, Renault Megane İcon donanımı ile, Toyota’nın en dolu Corolla modelleri adaptif cruise control olan araçlardandır.

Adaptif Cruise Control Sonradan Takılabilir Mi?

Otomobilin tampon kısmındaki kızılötesi sensörler ile engelleri takip eden ve fren sistemindeki tertibat sayesinde otomatik frenleme yapabilen donanımı ile çalışan acc, sadece fabrikasyon çıkabilecek bir donanımdır. Sonradan adaptif cruise control takılması mümkün değildir.

2024 Güncelleme: Günümüzde otomobiller üretilirken birçok donanıma hazır halde tesisatları vs. çekiliyor ancak donanım opsiyonları, fiyatlandırma vs. gibi sebeplerle bazı donanımlar sunulmayabiliyor. Volkswagen, Audi, Renault gibi birçok marka araçta eğer opsiyonel olarak adaptif cruise control sunuluyor ise gerekli parçaların tedarik edilmesi ile bu özellik aktif hale getirilebiliyor.

Hız Sabitleme Sistemi Hangi Durumlarda Kullanılmamalıdır?

• Yağmurlu havalarda, kar ve don tehlikesi olan durumlarda hız sabitleyici sürüş sırasında tehlike yaratacaktır.
• Manuel şanzımana sahip otomobillerde yokuş yukarı çıkarken eğer yüksek viteste seyrediliyorsa aracın hızlanamamasına sebep olacaktır. Bu sebeple yokuş yukarı giderken hız sabitleyici devre dışı bırakılmalıdır.
• Yine manuel araçlarda yokuş aşağı inerken hız sabitleyicinin açık olması motor freni yapılmasını engelleyebilir.
• Virajlı yollarda cruise control kullanılması uygunsuz hız ile viraja girilmesini ve kaza riskini artırır.

Hız Sabitleyici Neden Çalışmaz?

Elektronik bir donanım olan hız sabitleyici bazı durumlarda bozulabilmektedir. Debriyaj ve fren müşürü ile doğrudan bağlantılı olan bu sistemdeki arızalar genellikle pedal sensörlerinin bozulması sonucu gerçekleşir. Olası bir cruise control arızasında ilk olarak pedal müşürlerini kontrol etmeniz arızayı en düşük maliyetle çözmenizi sağlayacaktır.

Bazı araçlarda yakıt sistemindeki arızalar, sürücünün emniyet kemerini takmaması, adaptif hız sabitleyici donanımına sahip araçlarda ise önceki araca olan yakınlık veya ön bölge radarındaki arıza durumlarında hız sabitleme sistemi devre dışı kalabilir.

Cruise control çalışmıyorsa ilk olarak obd cihazı ile arıza kayıtlarını incelemeniz sonrasında arıza kaydı görmezseniz debriyaj ve fren müşürlerinizi incelemenizi öneririz.

Hız Sabitleyici Yakıt Tasarrufu Sağlar Mı?

Hız sabitleyici ile sürüş sırasında araç gaz kontrolünü kendisi sağlar ve sürekli ayarlanmış hızda kalmaya çalışır. Yokuş aşağı inerken motor freni yapar çıkarken ise tam gaz ile motorun güçten düşmesini engeller. Özellikle düz ve eğimsiz yollarda hız sabitleyici yakıt tasarrufu sağlayabilir.

Kendi deneyimlerime göre; hız sabitleyici kullandığım zamanlarda yol durumuna göre yavaşlama, hızlanma vs. yapmadığım için gereksiz fren yapmama ihtiyaç olmuyor. Özellikle düz yollarda yaptığım karşılaştırmalarda yaklaşık %10’luk bir tasarruf sağlıyor. Ayrıca hızınız sürekli sabit kaldığından ufak farklar ile radar cezası riskiniz de azalıyor.

Cruise Control’ü Kim Buldu?

Teeotor adında bir emekli teğmen arkadaşı ile arabada seyahat ederken sürekli hızlanıp yavaşlayarak sürüş konforunu bozduğunu gördü. Bunun üzerine şafta bağlanan bir sistem ile çalışan ilk hız sabitleyici üretildi. Cruise Control, 1958 yılında ilk olarak Chysler İmperial’de kullanıldı. Sistem 1960’larda günümüz şartlarına benzer bir şekilde gaz kelebeğini kontrol eden selenoid ile çalışmaya başladı.

Cruise Control Çalışma Prensibi

Cruise control veya Türkçesi ile hız sabitleyici donanımı; motor beynine sahip araçlarda direksiyon veya sinyal kolunda yer alan kontrolcü ile sürücünün sabit bir hız ayarlaması sonucu aktifleşir. Motor beyni tarafından alınan bu komut ile sürekli aracın sabit hızda kalması için yakıt gönderilir. Bu sayede sürücünün sürekli gaz pedalını kullanmadan aracın sabit hızda hareket edebilmesi amaçlanır.

Yeni nesil araçlarda yer alan çarpışma engelleyici sensörleri ile entegre çalışabilen cruise control, trafik durumuna göre aracın hızını değiştirebilmektedir.

Ağır Vasıtalarda Hız Sabitleyici Kullanımı

Günde 1000-1500 km yol yapan otobüsler için vs. hız sabitleyici çok hayat kurtarıcı bir özellik. Neredeyse tüm ağır vasıtalarda standart olarak sunulan bu donanım, binek otomobiller ile aynı kullanım mantığına sahip. Özellikle şehir içi trafiği büyük
oranda etkileyen otobüs kalkış saatlerinde büyük fayda sağlayacağı aşikar.

Cruise Control Sonradan Takılabilir Mi?

Özellikle düşük segment otomobillerde opsiyonel olarak sunulan hız sabitleyici donanımı birçok ikinci el otomobilde bulunmuyor. Birçok modelde sonradan cruise control kolu veya sistemin butonları takılarak kolayca araca donanım eklenebilmektedir.

Ancak bazı otomobillerin donanım farklarına göre motor kontrol ünitesi de değişiklik gösterdiğinden sonradan cruise control montajı yapılamaktadır. Bunun kontrolünü internette ufak bir araştırma ile veya yorum kısmından bize sorarak yapabilirsiniz.

Yazı Özeti

İçerik

Cruise Control Nedir? Nasıl Kullanılır?

Açıklama

Cruise control, otomobilin istenen hızda gaza basmaya gerek kalmaksızın gitmesini sağlayan bir sistemdir. Sistemin genellikle direksiyon üzerinde bulunan aktif etme tuşuna basıldığında araç otomatik olarak o hızda seyretmeye başlar.