Sitemizde daha önce piyasadaki tüm şanzıman çeşitlerinin kısa bir açıklamasının bulunduğu bir yazı paylaşmıştık. Düşük yakıt tüketimi, konforlu kullanım sunması gibi özellikle nedeniyle neredeyse otomatik vites pazarında en çok kullanılan yarı otomatik vites nedir? Bu yazımızda merak ettiğiniz tüm sorulara yanıt bulacaksınız.
Yazı Başlıkları(İncele)
Yarı Otomatik Vites Nedir?
İlk olarak yarı otomatik ne demek sorusu ile başlayalım. Yarı otomatik şanzımanlar sanılanın aksine manuel vites ile aynı dişli dizilimine sahiptir. Sistemde debriyaj pedalı bulunmaz ancak iki adet baskı balata bulunur. Bu baskı balatalardan biri 1-3-5-7 gibi viteslerde aktif çalışırken diğeri 2-4-6 viteslerinde aktif olur. Örneğin 30 km ile 2.viteste sürüş sırasında 1.baskı balatada 3.vites kavrama yapılmış haldedir ve bu sayede vites geçişleri neredeyse hiç hissedilmez.
Düşük yakıt tüketimi, konforlu sürüş sunması ve düşük üretim maliyetleri ile günümüzde en çok üretilen otomatik şanzıman çeşididir.
Yarı Otomatik Vites Nasıl Kullanılır?
Genel olarak D(drive) versiyonunda kullanılan çift kavramalı şanzımanların uzun ömürlü olması için dikkat edilmesi gereken birkaç nokta vardır. Bunlar;
- Tıpkı manuel araçlardaki gibi çok dik yokuşlarda debriyaja yük bindirilmemelidir. Bunun için frene sonuna kadar basılması gerekir.(fren sonuna kadar basıldığında şanzıman boş vitese geçer.) Aksi halde şanzıman yarım debriyaj yapacak ve baskı balatanın aşınmasına neden olacaktır.
- Uzun süre (+2 dakika) beklemelerde vitesi P veya N konumuna almak vites kutusunun ısınmasını engelleyecektir.
- Aracı park ettiğinizde ilk el frenini çekmeli sonra vitesi P(Park) moduna almalısınız. Aksi halde otomobilin yükü şanzımanda kalacak ve zarar görmesine sebep olabilecektir.
Hangi Arabalarda Çift Kavrama Şanzıman Var?
Öncelikle çift kavramalı şanzıman sisteminin genellikle Avrupa araçlarında olduğunu söyleyelim. Volkswagen’in DSG, Ford’un Powershift, Fiat’ın DCT, Renault’un EDC, Hyundai’nin DCT şanzımanı yarı otomatik vites kutularındandır.
Yarı Otomatik Şanzıman Arızaları
Çevrenizden veya ufak bir araştırma sonrasında çift kavrama otomatik şanzımanların arızalarının sıklılığını kolayca görebilirsiniz. Genel olarak manuel araçlardaki gibi baskı balata sisteminin olduğu bu teknolojide kullanıma bağlı olarak bir aşınma olacak ve değişim gerektirecektir. Değişim periyodu ise kullanım koşulunuza bağlı olarak 50 bin ila 250 bin aralığında değişebilmektedir.
Bu konuda en çok arıza Volkswagen grubu araçların DSG şanzımanlarında görülmektedir. Ancak bu arıza şanzımandaki baskı balatanın bitmesinden değil genellikle elektronik sistemin arızasından dolayı ortaya çıkmaktadır. Ortalama bir yarı otomatik vites baskı balata değişiminin ise 2500-5000 lira aralığında olduğunu da burada belirtelim.
Yarı Otomatik ile Tam Otomatik Vites Arasındaki Fark
İki teknoloji arasındaki temel fark yarı otomatiklerde baskı balata bulunurken tam otomatiklerde tork konvertörü adı verilen yağ basıncı ile çalışan bir parça bulunur. Tam otomatik şanzımanlarda motor ile şanzıman arasındaki bağlantı yağ sayesinde kurulur ve hareketli, aşınan bir parçası yoktur.
Neredeyse hissedilmeyen vites geçişleri, yokuşta geri kayma riskinin sıfır olması ve periyodik bakım ihtiyacı olmaması(sadece yağ değişimi) üstün yanlarıdır. Yarı otomatiklerden %5-10 daha fazla yakıt tüketimi ise tek dezavantajıdır.
Yarı Otomatik Vites Geri Kaçırır Mı?
Günümüzde satışa sunulan tüm otomobillerde yokuş kalkış desteği standart donanım olarak sunulmakta. Yarı otomatik şanzımanlar da yokuş kalkış sistemi sayesinde rampalarda aracın frenlemesini sağlamakta ve geri kaçırmayı engellemektedir.
