Otomobillerde hayati bir öneme sahip olan fren sistemi; fren pedalı, hidrolik deposu ve westinghouse(hidrovak) adı verilen üç önemli parçadan oluşur. Burada üretilen sıvı basıncı kaliperlere iletilerek frenleme sağlanır. Bu yazımızda sıkça arızalanan westinghouse’u anlatacağız.
Yazı Başlıkları(İncele)
Westinghouse Nedir?
Otomobillerde fren sistemi motordan güç alan westinghouse adlı parça ile çalışır. Fren servosu olarak da bilinen westinghouse, motor çalışırken basıncı yaklaşık 5 kat artırarak ayağınızla yaptığınız frenin yaklaşık 5 kat fazla gücünü kaliperlere iletir. Bu sayede daha az itme gücü ile fren yapma imkanı sağlar.
Parça motor kaputunu açtığınızda doğrudan fren pedalının üst kısmında yani direksiyon hizasında bulunan büyük bir yuvarlak parçadır. Genellikle hemen üzerinde fren hidroliği haznesi konumlandırılmıştır.
Westinghouse Fren Sistemi Nasıl Çalışır?
Bu parça motor çalışırken fren sistemine ekstra vakum sağlayarak fren pedalının kuvvetinin artırılmasını sağlar. Parçanın çalışma sistemini şu şekilde anlayabilirsiniz; motor çalışmıyorken frene her basışınızda fren biraz sertleşecektir ve bir süre sonra pedal en üste gelecek ve sertleşecektir. Motor çalışırken westinghouse fren sistemine sürekli bir vakum gücü sağlar ve fren pedalının sertleşmesini engeleler.
Fren servosu, hava geçirmeyen ve içerisinde fren pedalına basılışa göre hareket eden ve vakum oluşturan bir piston bulunur.
Westinghouse Arızası Nasıl Anlaşılır?
Sistemdeki basıncı artırarak fren balatalarının disklere sürtünerek aracın durmasını sağlayan bu parça arızalandığında;
- Frene basıldıkça pedal sertleşir
- Frenleme esnasında hava kaçırma sesi duyulur
- Frenleme mesafesi normale göre çok uzar
Bu arızalar bazı durumlarda fren hidroliğinin azalması gibi durumlarda ortaya çıkabilse de fren hidroliğinin kapalı sistem çalışan bir sıvı olması sebebiyle eksilme pek görülmez. Eğer hidrolikte eksilme var ise fren hortumları vs. kontrol edilmeli ve sorun acilen çözülmelidir.
Yeni araçların birçoğunda fren hidrolik seviyesini ölçen sensör vardır ve kritik yüzeye düştüğünde ayrıca westinghouse’da vakum problemi olduğunda uyarı vererek sürücüyü uyarmaktadır. Bazı araçlarda el freni ışığı sürekli yanık kalarak bazı araçlarda da yol bilgisayarında yazılı uyarı olarak arıza bildirimi yapılmaktadır.
Westinghouse Arızası Tespiti
Aracınızın fren sisteminde bir sorun varsa servise gitmeden önce sorunun fren servosundan kaynaklanıp kaynaklanmadığını öğrenebilirsiniz. Bunun için;
- Aracı stop edin.
- Fren pedalına art arda 3-4 kez sonuna kadar basın. En son pedal sertleşerek hareket etmeyecek duruma gelecektir.
- Pedal hareketsiz kaldığında aracı çalıştırın. Araç çalışır çalışmaz pedal eski yumuşaklığına gelmelidir.
Bu test sonrasında pedal hala sertse fren servosu arızası olma olasılığı yüksektir. Bu durumda ilk olarak westinghouse içerisine giden hortumların ve fren hidroliği haznesinin sağlam olup olmadığı kontrol edilmelidir. Vakum hortumlarında veya fren üst merkezinde olan bir kaçak fren servosunun düzgün çalışmasını engeller.
Westinghouse Hava Kaçırıyor
Yukarıdaki test başarısız olması durumunda aracınızın fren servosu basıncı dışarı kaçırıyor demektir. Böyle bir durumda fren pedalındaki güç tekerleklere tam iletilemeyecek ve olası kaza risklerini artıracaktır. Ayrıca westinghouse hava kaçağı muayenede ağır kusurlu olarak değerlendirilecektir.
Westinghouse Hava Kaçırıyor Ne Olur sorusuna; acilen aracınızı servise götürmeniz ve böyle kullanmaya devam etmemeniz gerekir şeklinde yanıt verebiliriz.
Westinghouse Tamir Edilebilir Mi?
Pahalı bir parça olması ve ithal olarak gelmesi sebebi ile araç sahipleri arıza durumunda tamir durumunu araştırabiliyor. Westinghouse, yazımızda anlattığımız gibi fren pedalındaki basıncı ayak gücünün 20-50 katına çıkararak etkili frenlemeyi sağlar. Bunun için de en ufak toz ve hava almayacak bir tasarımda olması gerekir. Bu sebeple parçanın açılması ve tamiri oldukça zordur ve genellikle düzen tutmamaktadır.
Aracınızda westinghouse(fren merkezi) arızası var ise kazalı araçlardan sökülmüş sağlam çıkma parça veya sıfır parça almanız hem sorunu tekrar yaşamamanız hem de fren arızası ile kaza riski yaşamamanız açısından önemlidir.
Güncelleme: Bazı model araçların fren merkezleri (westinghouse) tamir takımlarına sahiptir ve bunun sayesinde açılabilir ve içerisindeki contalar, segmanlar birebir değiştirilerek tekrar toplanabilir. Ancak bu işlem için modele özgü westinghouse tamir takımı olması gereklidir.
